Related Articles
Nu la va karlak ah zeitindah a nuammi chungkhar le ahlawhtlingmi chungkhar kan serkhawh lai: Tthitumhnak puai nan tuah ni khi cu naa nuam tuk kho ko men, a siloah a ni a phaak lai khi naa ngaih ngaingai kho ko. Chungkhar pakhat dirh hnu cun a nuam mi chungkhar kan si lo sual lai ti khi na ruat theng men lai lo dah. Hmanhsehlaw na nunnak kha midang he aa hrawm ding nan si cang tikah cucu thil fawi a si hrimhrim lo, a bikin i duhdawtnak ah hmuhtonmi (experience) na ngeih lo le bang ahcun a har chinchin. Chungkhar dirh timi hi ttuan zong a hau, pakhat le pakhat caan i pek zong a hau, idawt zong a hau pin ah pakhat le khat cungah i ttihzahthiam zong a herh taktak i cu nih cun a nuam mi chungkhar le a hlawhtlingmi chungkhar a siter.
1. I Chawnhbiak Thiam A Herh: Va/Nupi chawnhbiak thiam hi chungkhar dirh tikah a ngandammi le a hlawhtlingmi chungkhar lam a hruaitu ah a tthabikmi pakhat a si. Na ruahmi le na thinlung i a um mi kha na nupi/va sin ah fianghlang tein chim koh, hmanhsehlaw cucu dawtnak le ittihzahnak te he ichawnhbiaktu a herh. Pakhat le pakhat nan i chawnhbiak si loah lungduh bia nan i ruah tikah ka nupi/va nih zeidah a chim duhmi le a lungduh cu a si hnga ti kha na theihthiampiak a herh taktak, nangmah lak zongin a duhmi thil a um kho cucu naa fian ngaingai a herh. Lungduh biaruahnak hi nu/va karlak ah abiapi ngaingaimi le a herh taktakmi a si i cucu nifatin te nan khuasak tintuknak ah i chawnhbiak hi hman zungzal ah a ttha, inn man tibantuk, mei man tibantuk le fale caah tibantuk lawng i ichawnhbiak kha a si lem lo. Na ruahmi le na lung i a um mi si loah na saduhthah zong kha chim/phuan zong a herh ngaingai.
2. Na Va/Nupi Cungah Lawmhbia Chim A Biapi: Pakhat le pakhat cungah lawmhbia chim hi chungkhar a nuamhtertu le a hlawhtlinter tu lam pakhat a si ve. Nan pahnih karlak siloah nan chungkhar ah siloah hmunkhat nan um khawh ruangah lawmhbia chimnak nih nu/va ipehtlaihnak ah iduhdawtnak a fehter. Na nupi/va nih zaanriah caah rawl a chuan tikah lawmhbia chim te hna hi a hme te ah kan ruah ko men lai nain thil lianngan tuk a rak si, na fale cacawnnak ah homework tibantuk a tuahpi caan hna ah lawmhbia chim koh, mehhaang cawk ah bazaar a kal caan tibantuk zongah lawmhbia chim koh. Zungzal in na chim kho lai lo asinain nikhat te lawmhbia na chim mi nih khan na nupi/va a rianttuannak ah thazaang tampi aa laaknak a si i rianttuan tha zong a thawhtertu thil ttha taktak a si.
3. Nan Pahnih Karlak Ah Caan I Peek: Chungkhar dirh cang ahcun rian a tam, chungkhar zohkhenhnak caah inn tungpi kan vun si cang tikah pakhat le pakhat caan i peek a har cang i nu/va karlak iduhdawtnak zong nikhat hnu nikhat in a zor kho cu caah cun pakhat le pakhat cungah caan i peek thiam a herh ngaingai. Ni le thla khiah in cu ni cu kan pahnih lawng bak caan kan hmang lai tiah itimhtuahnak zong ngeih a hau, leeng chuah in maw si laoh inn chungah caan i peek. Fanau he nan si ahcun leeng chuahter hna ulaw cuticun nan mah pahnih lawng lungduh biazai phai tti uh, silaoh hotel pakhat zong hlaang ulaw zaankhat hnih zong riak ko uh cuti caan ipeeknak nih nu/va karlak iduhdawtnak a fehter i a nuammi le a hlawhtlingmi chungkhar zong a siter.
4. Na Nupi/Va Chimmi Kip Ah Lungtlinpi Kha A Herh Lem Lo: Zeizong teah na luntlinpi lai lo, hmanhsehlaw lungtlinpi lonak caan a um tikah pakhat le pakhat i ttihzahthiam le a dik ning he biakhiahnak tuah a herh. Pakhat nih a duhnak a chim tikah ttha tein i ngaihpiak khawh kha a biapi taktak. Na lungtlinpi mi a si lo zongah thinhun lo kha a ttha cun nangmah le nangmah karlak ah aipuannak chuahter lo hram kha a ttha cem. Cubantuk a chuah tikah a caan ahcun kal taak law na thaw vaa chuah koh, cun thil ttha a chuahkhawhnak hnga pakhat le pakhat nan duhnak kha ttha tein i ruah tthan ah a ttha. A dik lomi thil kha ttha tein tuaktaan tthan uh cuticun pakhat le pakhat lungtlin lonak zong kha caan tlawmpal ahcun theihthiamnak nih a zulh colh ko lai.
5. Zumhnak Dirh Hi A Biapi: Chungkhar dirhnak kongah researcher pakhat a simi John Gottman, Ph.D., nih a hmuhmi cu thiamlo canter, ittihzah lonak, ka dik timi lungput le pakhat duhnak zei ah irelpiak lo tibantuk nih hin chungkhar caah tthennak a chuahpitu thil ttihnung taktakmi a si tiah a ti. Kum tampi research a tuahnak ah hibantuk lungput le ruahnak a ngeimi nupa karlak ahcun zeidang thil si loin caan rau lo teah i tthennak a chuahpi colh ko tiah a chim. Tartlung tiang chungkhar a dirhmi sin in a hmuh tthanmi cu, i sik al/elnak a um caan zongah kutthlak tibantuk zeihmanh a um lo ahcun chungkhar a tluang ko i pakhat nih keimah thiam lo pei a si hi timi lungput kha a ngeih hrimhrim a hau ve tiah a langhter. I sik al/elnak a um caan zongah, cu a dih cun pakhat nih ttha te le tluang tein chawnhbiak tthan i ihmuhthiamlonak kha a thar in sersiam tthan ahcun a tluangmi le a nuammi chungkhar ah an i chuah tthan zau ko.
6. Ngaihthiam Nun Cawn A Herh: Mi zeihmanh hi a tlingmi an um lo, thil ti sualmi kan ngei dih. Nu va/nupi nih na thinlung an fahter ngainak caan a um lai a siloah zei maw thil a tuahmi nih na ngaih an chiatternak caan zong tampi a um ko lai, cu nih cun na thin an hunter tuk i naa sum khawh lo caan zong a um kho. Hmanhsehlaw cu na thinlung/ruahnak le na ngaihchiatnak cu nangmah tein na daihter kha a biapi deuh, caan nih liampi sehlaw hmailei tu kha panh ko. A luanciami thil kha khirh ti leen duh hlah.
Na philh lo dingmi cu zeitluk in na nupi/va sinah naa pumpeek khawh lai, na chungkhar sinah naa pumpeek khawh lai cun na nunnak hmunkhat i na dirhpi mi cungah khan naa pumpeek khawh lai timi kha a biapi tuk. Lungthin, ruahnak dihlak he pakhat le pakhat i dirkamh in i cawisang uh. Nangmah siseh na nupi/va siseh nan pahnih karlak iduhdawtnak zong nikhat hnu nikhat a fek lai cucu caan nih a sersiam hrimhrim ko lai. Cu caah kan rak langhtermi hi na tuah lengmang a si ahcun a nuammi le a hlawhtlingmi chungkhar cu kumkhat hnu kumkhat nan tem thluahmah ko lai. Note: Hihi cattialtu nih phuahchom le ttawnttok chom in ttialmi a si hrimhrim lo encyclopedia ah kan sikhawh tawk tein leh vemi a si. Tthathnemnak hna an peek ve a si ahcun SHARE zong in rak kan bawm ve, cun a ngeitu nawl loin copy rak kan tuahpiak hram hlah).
