Related Articles
Local People Defence Force meithal pawl an rak phurhmi cu Kawl ralkap nih mawtaw nganmi pakhat ah an rak tlaih hna. Tuzing arkhuang hrawngah khan Yesagyo in Pyay lei ah aa thawhmi mawtaw ngan (truck) pakhat chungah hriamnam ceilak cu Kawl ralkap nih kan tlaih tiah thawng an thanh. Cun i hriamnam hi Bago region, Pyay township i um PDF (People Defence Force) hna peek dingmi a si lai tiah an zumh ti’n nihin 06 June 2022 ah khan Chindwin nih a langhter.
An tlaihmi hna hriamnam ah hin meithal tthattha lawngte an si tiah an chim. Hriamnam an tlaihmi ah hin 22 AK rifle bak an tlaih, 4000 kuanfang zong an tlaih chih cun zeenthawng 40 hrawng an tlaih hoi, hi vialte hriamnam hi le kuanfang hi khachuansen (Onion) an chiahnak buri chungah an thuh tiah an langhter. Kawl ralkap nih an langhter tthan ning ahcun mawtaw mawngtu minung 4 hna zong kan tlaichih hna, phung ning loin hriamnam an phurh caah nawl an buar ning tein phung le lam tangah biaceih an si lai i cuticun an i tlakbik dantatnak cu peek an si lai tiah an chim.
Hmanhsehlaw Kawl ralkap nih hin mawtaw ngan an tlaihnak le hriamnam an tlaihchihnak hmun le hma zeihmanh an langhter lo, cun PDF hriamnam a si lai tiah an zumhmi PDF hna min zong zeihmanh an langhter lo tiah Chindwin nih cun a langhter ning a si.
A Dang Relchap: Mah Tein Duhmi Thimhnak Nawl Voikhat Hmanh A Ngeih Ballomi Tlangcung Mi: Kawlte Upa le uktu Luban nih chakhri tlaih zungzal mi Chin mi le Tlangcung mi kan si caah Mah tein Lamkal kan thiam lo, Ramkhel ah bawhte kan si zungzal nak hi asi. Ralhrang Ni Win le Than Shwe Uk chan cu um ko seh, Mipi Cozah le Amay Suu uk chan hrim ah Bahu lei Kawlte Luban nih chakhri merh mi hi atam khun caah, Chin MPs vialte nih confidence an ngeih khawh ti lo. Cucaah kan kaa nih Federal a ti nain, kan hmurka le kan lungthin nih abang khawh ti lo. Mah tein khuakhan Lairelnak ti hi kan hngalh tawn lo nak hi asi. An mawh hrimlo.
Sualphawt ding ansi lo. Anmah fimthiam nak le thilti khawh nak in ram hruai khawh tu an si lo / an um ballo caah asi. Cucaah, Mah kutke le Fimnak in dirhcan a herh bik nak, Paucan Dohthlennak ah kan hlawhtlin tilo. ICNCC bawhte ruangah. Kawlram Zalonnak kan ngah ri in, Phunghrampi (3) nih, Tlangcungmi Pine (State) kan I tuah piak hna an ti nain, mah tein Uktu Pine Vuanzichuk thimhnak nawl a hmuh ballomi kan si. Tlangcung mi Party nih Teinak an hmuh ko buin CM mah tein I thimh khawh asi lo, Bahu lei nih an duh mi, anmah minung, an tawka liak ter mi kha CM ah an thimh piak tawn. Cucu Amay Suu nih Tlangcung mi an kan dawtnak bik cu asi. MAH te Ralhrang Rallokap Cozah nih PEACE kan tuah lai, Tlangcung mi nan duh mi vialte kan in pek hna lai, an ti nain; Self Determination timi Mah tein khuakhan Lairelnak aum cikcek mi Federal an kan pek lai ti khawh asi lo.
Kawlte Luban le Rallokap nih chakhri tlaih mi Federal asi ko lai. 1948, 1974, 2008 ah phunghrampi ngeih asi. Tlangcungmi cu ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်၊ အုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့်၊ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့် timi mah tein khuakhan Lairelnak pelte hmanh an kan pek ballo. MAH nih 2008 phunghrampi aatlaih rih ko caah, Tlangcungmi duhmi Federal an kan pek lai ti khawh asi lo. NUG nih 2008 phunghrampi kan thah an ti ko nain, NUG ministers le Charter ah 2008 rim le kawl rim lawng te anam ve. Aduh lo nak ah 2008 constitution an thah I, an duh nak zawn ah 2008 an nunter. Bianabia: ICNN le MP rual cu 2008 thah lio ah thahchih an si ko nain, nan nung ko tiah NUG nih an ti hna. Anmah le mah zong kan nung ko, kan thih lo an ti ve caah CDF, CNF, CNA, CJDC tang ah um an duh tilo. Cucaah NUG nih teinak hmuh hmanh sehlaw, Mah tein khuakhan Lairelnak Amakhan mi Federal hi an kan pek ko lai tiah zumh ngam ansi ti lo.
1947 biakamnak cu 1962 ah an hrawk pet. 1958 ah Anaa an ap ṭhan nain, mipi kut ah nawl aum lo. 1962 ah Ana an lak ṭhan. 1974 ah Phunghrampi thar an suai. Panglong biakam an hrawk pet. 1988 ah Anaa an lak ṭhan. 1990 thimhnak cu an hlawhtlin ter lo. 2004 ah Amyotha Conference an tuah I, Tlangcung mi hruaitu hna thong an thlak dih hna. Kum 200 tiang degree pek mi an um len. Cu karlak ah 2008 Phunghrampi cu namhchan in a suai ter hna. 2008 ning in kan kal tlawm pal ah MAH nih hramhram in uknak an kan chut ṭhan. Ana kan in kenpiak chung hna an ti le kum (70) leng asi cang. EAOs le EROs nih kan zumh khawh ti hna lo caah, Hriamnam in kan namh law law cang hna. Ramkhel Party zong nih he chet tiah an chimh set len nain, an hrik athak ve lo. MAH te Ralhrang cu um koseh, Amay Suu le Kan NLD party hrim hi Tlangcung mi kong ah an lung khon tuk palia.
Khuaruah har in an lung a hak mi asi. Tlangcung mi nih doh a herh mi hi MAH le Ralhrang Rallokap lawng an si lo. NLD le Amay Suu hrim zong doh chih a herh, an ziaza an thlen lo ahcun. Cucaah, Amyotha Ramkhel in a kal mi CHIN GZ mino hna nih MPs le ICNCC cu chin mi le Federal an ai awh khawh lo caah, hlohdih hna ah apoi lem lo. CJDC ah an ra duh lo ahcun vutcam ah can ter ah apoi nak aum ve ti lai lo. Kan nih CHIN NLD ahcun, Mi firkhut le mi hawr kan tam caah, cu Minung hna nih ram hruai cu Pathian lung a tlin lai lo, chiatserhnak tu I huah khawh asi caah, ICNCC le MPs cu zangfah ding kansi ti lai lo.
NCA siseh, 21st Panglong Conference siseh, MAH nih kuri mi PEACE siseh, Ralkap thazang thawngṭha mi hi an mithmai zoh deuh asi. An duh mi an chimhrel khawh deuh. Federal Pine lei le Panglong pin lei tiang an hal hna I, an chimhrel khawh ti hi elh awk a ṭha lo. A dik mi asi fawn. Ramkhel Party cu Hriamnam le Ralkap an ngeih lo caah an chimhrel mi an ngai piak duh hna lo. Cucu NUG nih an hngalh caah PDF cu kan Khawmsuat I Federal Army tuah an I timh hi asi. MAH nih kan hmaizah sehlaw, kan ṭihzah seh, UWSA Luzik pa bangin lakphak ti kan tuah piakseh ti an duh caah asi. ICNCC le MP hna nih Ralkap nan ngeih lo. CDFs / CNDF / CNA he nan I fonh duh lo hi, MAH a hrikti deh hmanh nan khek khawh ṭung lai lo. Cucaah CJDC ah Surrender tuah zawk zawk uh.
Cucaah MAH telin Kawlte uktu Luban nih ṭihzah mi si awk ah: CDF / CNA cu alamkip in thazang ṭhawnter ding hi aphi asi bik. ICNCC le MP thazang ṭhawn ter hi asilo. Minung 8 thimh in Chin Charter Single Text Draft suai hi asilo dakaw, mi firkhut le mi molh MPs rual hna. CDFs vialte hi CNA ṭhithruai nak tang ah aum mi an si caah, CNA ah an I fonh lo zong CNA minung ansi ti hi hngalh cang uh. MAH te PEACE ah an hal mi an duh nak zoh tikah, Ralkap thazang a ṭhawn mi hna cu Federal leng pi tiang an hal ngam ti cu nan hngalh dih mi asi. CNA le CNDF / CDFs thazang ṭhawn ter lawng ah Kawlte le MAH nih ṭih mi le hmaizah mi kan si lai. Arau hlan ah Federal kungcung hmin pek khawh kan si lai.
Chinmi cheukhat nih MAH PEACE ah CNF aatel ve awk asi ati mi zong kan um pah. Rampi uknak Innkil lung (3) ning tein MAH kut a um caah, aduh mi vialte an kan pek khawh tiah an zumh caah asi lai. ZRA le MDF zong nih cucu an zumh caah MAH he I komh lawng kha rawlṭam ti hal bang in an intuar hi asi ve. Uknak, Upadi serhnak le Biaceihnak phun thum ning nih MAH kut ah aum lio asi. Kan NLD chan zong ah Amay Suu kut ah rampi uknak innkil lung le suttung (3) ning tein aum ve ko nain, Tlangcungmi le Federal caah ahmang sian ve lo. Ralhrang Ni Win kut ah Rampi Ana (3) ning tein aum ve ko nain, Tlangcung mi caah ahmang sian ve lo. Federal cu Independent asi tiah acawn piak lehlam hna. Tlangcung mi caah MAH te Ralhrang si hnaseh, Kan NLD siseh, NUG siseh, an I khat dih ko ti hi asi.
Rakhine nih Mephek cu ahring ah siseh, a sen ah siseh, a thak tho tho an ti mi tuanphung thar kha I cinken zungzal awk asi. Mah tein khuakhan Lairelnak a tlinter cikcek mi Federal cu MAH nih an kan pe lai tiah ka zumh lo Kei cu. ICNN le MP hmanh nih Federal in kal an thiam lo nak lak ah, MAH rilmal nih Federal kung cung hmin pek lai cu tuak cio ko hen uh, CNF hi MPs hna bang mi molh ansi lo, anmah bang an hrut fawn lo. Kawl tawka liak an si lo. Kawlte sal an si fawn lo. NUG le NUCC Federal Charter kan zoh tuah lai. Sizungzi an tuah nak tu asi. Cozah pakhat nih ruahchan nak pakhat pek bantuk khi asi ko. An lungthin tak in Tlangcung mi an kan dawt ko ti a har ngai ngai. NUG siseh, SAC siseh, an lungthin tak in Tlangcung mi zawn an ruah maw ti mi aa ngat mi asi. Charter ti vial lawng in thanthling an kan liak ter. NUG nih Federal mumal dang kan ngeih lo, Charter hi asi ko tiah Dr. Lian Hmung Sakhong nih ati ko khah.
NUG siseh, SCA siseh, Federal Kungcung hmin pek awk ah Compromise timi chiatserh biakamnak tu kan pek khawh hna sehlaw, kan I lawmh ko hnga. Tutiang cu bantuk biakam nak cu aum ve lo. Cucaah EAOs nih NUG he pumkhat si ding in aa fonh lo hi asi men lai. NUG le SAC nih Ralkap thazang a ṭhawn mi a thawngṭha mi hna mithmai lawng an zoh ve ve. Cu caah CNA / CDF tu hi alam kip in thazang ṭhawn ter ding asi. ICNCC le MPs thazang ṭhawn ter cu CHINRAM le CHIN Miphun damnak asi lo I mah tein khuakhan Lairel nak a hlawhtlin tertu Federal an ka tlunpi ding asilo. Cucaah ICNCC member, MPs le Kan NLD party Luban vialte CJDC ah surrender rak tuah zawk ko uh tiah Sawm buin. Credit: Zingtincuai Cinzah
